Prachtige, kunstige natuur: libellen
Libellen. Pittig mooi, erg interessant en een prachtig stukje natuur.
Als je je nog nooit hebt verbaast over de natuur moet je eens een libel van dichtbij bekijken. De vleugels met, zo lijkt het, duizenden lijntjes, de ogen, die als je wat dichterbij kan komen bijna net zo groot lijken als het borststuk, en ook dat is niet voor niks. Hier kom ik later nog op terug. Lees met me mee!
(een kleine spoiler: helemaal onderaan vind u nog een leuke actie)
Het leven dat een libel leeft voordat wij hem als libel zien gaat verder dan je denkt. Soms leven ze zelfs enkele jaren als larve onder water, om vervolgens bij de laatste vervelling uit het water te komen, te ‘ontpoppen’ en op te drogen. Dat kan enkele uren duren; De libel gaat aan een takje hangen, en begint met vervellen; langzaam vouwt het zijn vleugels uit, en de zon doet de rest. Daarna zijn het pas de libellen zoals wij ze vaak zien.
En ze prikken heb ik me laten vertellen, ik stond een aardige tijd terug alweer naast iemand in het veld, en die zei opeens: ‘au’. Dat was alles. Ik vroeg wat er was, en hij zei dat er een libel tegen hem aanvloog en dat hij gestoken was. Ik heb m niet verteld dat hij met zijn been in de distels stond, en heb het maar gewoon zo gelaten. Als ik ooit gestoken wordt door een libel stop ik met fotograferen heb ik tegen hem gezegd…
Ik zou nog terug komen op de ogen, en zoals gezegd zijn die in verhouding best groot. Ze bestaan uit zo’n 30000 facetten, waarmee ze bewegingen waarnemen. Dit noemen we de samengestelde ogen; ze zijn er mee in staat om 360 graden om zich heen te kunnen kijken. Tamelijk bizar.
Daarnaast hebben ze ook nog 3 enkelvoudige ogen. Die kunnen licht en donker onderscheiden. Nou, deze biologieles was even voor het geval dat je ooit in een libellenkop zou terecht komen, dan weet je tenminste waar dat allemaal voor dient.
De vleugels zijn ook vet, dat zijn er 4, die allemaal onafhankelijk van elkaar kunnen bewegen, waardoor een libel stil kan hangen en opzij of zelfs achteruit kan vliegen. Met de vele aderen een prachtig en bijna abstract onderdeel van een libel om te bekijken. Fascinerend.
De reden dat ik tijd gestoken heb in deze libellen is als het volgt. Vele algemene libellen zie ik vliegen, en laat ik vaak vliegen. Ik stop er geen tijd in. Waarom? Tja, de focus ligt nou eenmaal vaker op de vogels, en in de komkommertijd van vogels deels op vlinders. Wees overigens niet bang, die vogels komen ook wel weer…
Nu heb ik dus ook de libellen als doelwit uitgekozen, inderdaad omdat er aan vogels vrij weinig te beleven was in de omgeving, en omdat ik een maandje terug op een bouwterrein in Waddinxveen een paar Zwervende Heidelibellen vond. Een soort die net wat minder algemeen tot zelfs schaars is. Zoals de naam al zegt zijn het echte zwervers. In het voorjaar vliegen de volwassen exemplaren met de zuidenwind mee naar Nederland, waar ze hun eieren afzetten, om vervolgens weer te vertrekken. Deze eieren worden larven, en na een paar maanden komen die het water uit om zich te ontpoppen tot libel. Dat was vast en zeker in de buurt van het bouwterrein gebeurd, want binnen een week vlogen er 150 exemplaren rond! Dat zijn grote aantallen voor Nederland, en dat op zo’n klein stukje terrein. Dit jaar is dat gebied in Waddinxveen de enige plek in heel Nederland waar zo een grote concentratie van deze soort voorkwam. Erg leuk, en wat mij betreft was het zeker de moeite waard om wat extra tijd in te steken.
Mijn bed heb ik weer eens een keer alleen gelaten en het is me zowaar gelukt om voor zonsopkomst op locatie aanwezig te zijn. Het zoeken begon, en ik hoopte dat ik voor het licht zou worden dat ik wat beesten zou vinden. Mooi niet dus… Dan gaat het stressniveau omhoog. In deze gevallen hou ik opeens van stress, want dit is stress die uiteindelijk nergens toe doet;) en een beetje gezonde stress is voor de afwisseling helemaal niet slecht soms. Zo, psychologenpetje af, en weer verder met die libellen.
Ze zitten er dus, dat was een zekerheid, en het plan was om ze te fotograferen met de dauw er nog op, tijdens het mooie licht. Maar dan moet wel alles op zijn plaats vallen, de dauw was er, het mooie licht ook, maar de libellen waren moeilijk te vinden.
Maar ook daarin geld: de aanhouder wint. Na een uurtje gezocht te hebben vond ik de eerste, en in totaal vond ik er drie die geschikt zaten voor een foto.
Het determinatiekenmerk van de Zwervende Heidelibel is zeer makkelijk: de onderkant van de ogen zijn blauw. Alle andere heidelibellen hebben daar een groene of rode kleur. Helaas waren bijna alle libellen die hier te zien waren nog erg jong, en niet helemaal op kleur. Eenmaal heb ik een mannetje gezien die al rood begon te kleuren, maar daar bleef het bij. Maar dat mocht de pret zeker niet deren.
Het was weer super om ‘s ochtends met deze diertjes bezig te zijn! Een overvliegende jonge Koekoek, wat Bontbekplevieren en een paar Boompiepers ter plaatse maakte het plaatje compleet. Geslaagd. Net op tijd, want nog geen week later na wat harde wind, waren ze bijna allemaal weer verdwenen. Geniaal om de continuïteit in de natuur te zien. Alles gaat door. Alles heeft een functie, en bijna alles is gewoon bizar mooi. Kijk binnenkort ook eens goed naar libellen, ze zijn prachtig. Dan moet je overigens snel zijn, want het libellenseizoen loopt alweer op zijn eind. Maar niet getreurd, volgend jaar zijn ze er ‘gewoon’ weer!
O ja, voor de mensen die de vraag hebben gesteld hoe ik het voor elkaar krijg om zulke foto’s te maken, even een klassikaal antwoord. Dat is namelijk kinderlijk eenvoudig, ik heb een jaar of wat geleden een camera gekocht, met een knopje erop waarmee je foto’s kunt maken. Tot nu toe heeft dat knopje het meeste werk gedaan. Ik klik op het knopje. Dat is mijn werk. Zo simpel is het! Mochten er meer vragen zijn stel ze gerust, en als je nog niet geabonneerd bent, doe dat dan even heel gauw. Je hoeft net als ik mijn foto’s maak, enkel maar op een knopje te klikken en uw mailadres invoeren. En je mist helemaal niks meer. En je maakt mij er blij mee.
Al de foto’s in dit blog zijn van de Zwervende Heidelibel – Red-veined Darter – Sympetrum fonscolombii
Binnenkort komen er ook 6 nieuwe kaarten in de webshop, hou het in de gaten!
Tot de volgende weer!